TP – Lần đầu tiên tại Việt Nam, một hệ thống dự báo hành trình rác thải nhựa trôi dạt trên biển đã được phát triển, kết hợp dữ liệu khí tượng hiện đại và công nghệ mô phỏng dòng chảy, cho phép dự báo và truy vết nguồn phát thải, hỗ trợ hiệu quả công tác quản lý rác nhựa đại dương.
Ô nhiễm nhựa đại dương là vấn đề môi trường nghiêm trọng toàn cầu, trong đó có Việt Nam. Ảnh: Nguyễn Ngọc
Nhóm nghiên cứu của Viện Hải dương học – Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam vừa thực hiện đề tài “Nghiên cứu, đánh giá quá trình vận chuyển và phát tán rác thải nhựa kích thước macro ở các vùng cửa sông ven biển Nam Trung Bộ”.
Giải pháp được các nhà khoa học sử dụng là kết hợp đồng thời dữ liệu thực địa và công nghệ mô hình hóa hiện đại. Cụ thể, nhóm đã sử dụng các phao trôi (drifter) gắn GPS để theo dõi trực tiếp hành trình của rác thải nhựa trên biển. Mỗi bộ phao được nhóm tự chế tạo, có chi phí chỉ khoảng 80 USD, rẻ hơn nhiều so với sản phẩm cùng chức năng của nước ngoài nhưng vẫn đảm bảo theo dõi chính xác hành trình rác thải nhựa ngoài thực địa.
Về công nghệ mô hình hoá, nhóm đã xây dựng và ứng dụng bộ mô hình thủy động lực học kết hợp để mô phỏng và dự báo sự vận chuyển, tích tụ của rác thải nhựa tại vùng biển Nam Trung Bộ. Nhóm nghiên cứu cũng tích hợp nhiều loại dữ liệu khí tượng, thuỷ hải văn. Mô hình sau khi được hiệu chỉnh và kiểm nghiệm đã cho thấy độ chính xác cao trong việc tái hiện hướng đi, tốc độ và vị trí tích tụ của rác thải nhựa đại diện, nhất là những mảnh vụn kích thước lớn (MPD) dưới tác động của các điều kiện khí tượng – hải văn khác nhau theo mùa gió (Đông Bắc, Tây Nam).
Đặc biệt, mô hình đã được đóng gói thành chương trình độc lập, dễ vận hành có tên gọi là VAST-PlasticDrift. Khi sử dụng VAST-PlasticDrift, chỉ cần nhập vị trí phát thải và thời gian mong muốn, người dùng có thể nhanh chóng mô phỏng hành trình trôi dạt của rác thải nhựa. Nhờ đó, công cụ sẽ hỗ trợ kịp thời cho công tác thu gom theo mùa, ứng phó sự cố tràn rác, phục vụ hiệu quả việc quy hoạch quản lý vùng ven biển, giáo dục cộng đồng và hoạch định chính sách bảo vệ môi trường biển chủ động.
Theo ông Nguyễn Đức Thịnh, đại diện nhóm nghiên cứu, kết quả khảo sát, thu thập và phân tích thực địa cho thấy, tình trạng ô nhiễm nhựa đại dương, đặc biệt là các mảnh vụn kích thước lớn đang hiện diện với mật độ cao, đặc biệt nghiêm trọng tại các điểm nóng như cảng Phan Rí, bãi Chí Công (Bình Thuận, nay là Lâm Đồng), Phan Thiết, Sa Kỳ và Mỹ Á. Gần 90% số điểm khảo sát phát hiện có MPD, trong đó 45% điểm bị ô nhiễm nặng, 33% ô nhiễm nhẹ và chỉ 9% được đánh giá là khá sạch.
Nguồn: https://tienphong.vn/lan-dau-co-he-thong-du-bao-hanh-trinh-rac-thai-nhua-post1769301.tpo
